การตรวจสอบคุณภาพชิ้นงานแม่พิมพ์หลังผลิตถือเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยลดความผิดพลาดในการผลิต ปรับปรุงกระบวนการทำงาน และเพิ่มประสิทธิภาพให้กับอุตสาหกรรมการผลิตโลหะและพลาสติก ในบทความนี้เราจะอธิบายขั้นตอนหลัก วิธีการวัด และเทคนิคที่ใช้ตรวจสอบคุณภาพชิ้นงานแม่พิมพ์อย่างเป็นระบบ เพื่อให้ผู้ผลิตสามารถนำไปใช้พัฒนากระบวนการได้จริง
1. ตรวจสอบขนาดชิ้นงานด้วยเครื่องมือวัดมาตรฐาน
เริ่มต้นจากการวัดขนาดพื้นฐาน เช่น ความกว้าง ความยาว ความหนา และเส้นผ่านศูนย์กลาง โดยใช้เครื่องมือจับวัด เช่น ไมโครมิเตอร์ เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ หรือ CMM การตรวจสอบขนาดช่วยยืนยันว่าชิ้นงานแม่พิมพ์ตรงตามแบบ (Drawing) และค่า Tolerance ที่กำหนด ซึ่งเป็นหนึ่งใน เทคนิคตรวจสอบคุณภาพชิ้นงานแม่พิมพ์ ที่นิยมใช้ที่สุด
2. ตรวจสอบความเรียบผิว (Surface Roughness)
ค่าความเรียบผิวถือว่ามีผลต่อการประกอบและการใช้งานจริง วิธีตรวจสอบ ได้แก่ เครื่องวัด Surface Roughness หรือการส่องด้วยกล้อง Microscope เพื่อดูรอยขัดและรอยบิ่น ชิ้นงานแม่พิมพ์คุณภาพดีต้องมีค่า Roughness ตามข้อกำหนดในแบบงาน
3. ตรวจสอบความแข็งของเนื้อวัสดุ
ชิ้นงานแม่พิมพ์ที่ผลิตจากโลหะต้องผ่านการทดสอบความแข็ง เช่น Rockwell Hardness หรือ Vickers Hardness การตรวจสอบนี้ช่วยประเมินความทนทานของตัวแม่พิมพ์ และช่วยป้องกันการสึกหรอเร็วในระหว่างใช้งาน
4. ตรวจสอบความคลาดเคลื่อน (Tolerance & Geometric Accuracy)
เป็นขั้นตอนสำคัญในการตรวจสอบคุณภาพชิ้นงานแม่พิมพ์ เช่น ความกลม (Roundness) ความขนาน (Parallelism) หรือความตั้งฉาก (Perpendicularity) การใช้เครื่อง CMM หรือโปรเจ็กเตอร์วัดชิ้นงานช่วยวิเคราะห์ความคลาดเคลื่อนได้อย่างละเอียด
5. ใช้เทคโนโลยี 3D Scanner ตรวจสอบรูปทรง
เทคโนโลยี 3D Scanner ได้รับความนิยมมากในโรงงานยุคใหม่ เพราะช่วยให้เห็นความต่างของรูปทรงชิ้นงานแบบ Point Cloud เทียบกับไฟล์ CAD จึงสามารถประเมินความถูกต้องของแม่พิมพ์ได้ภายในไม่กี่วินาที
6. ตรวจสอบด้วยสายตา (Visual Inspection)
การตรวจสอบด้วยสายตายังคงเป็นขั้นตอนพื้นฐานที่ขาดไม่ได้ เช่น มองหารอยแตกร้าว รอยบิ่น รอยคม หรือจุดผิดปกติบนผิวชิ้นงาน เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการตรวจสอบคุณภาพที่ช่วยลดความเสี่ยงของการส่งงานเสีย
สรุป
การตรวจสอบคุณภาพชิ้นงานแม่พิมพ์หลังผลิตมีบทบาทสำคัญอย่างมากในอุตสาหกรรมการผลิต การวัดขนาด ตรวจสอบผิว ตรวจสอบความแข็ง และการใช้เทคโนโลยี 3D Scanner ล้วนช่วยให้ได้ชิ้นงานคุณภาพสูง ลดต้นทุน และเพิ่มความมั่นใจให้ลูกค้าในการใช้งานจริง
ตรวจสอบคุณภาพแม่พิมพ์, การตรวจชิ้นงาน, เทคนิคการวัดชิ้นงาน, การผลิตแม่พิมพ์
